Het werken met voedselbeloning, het blijft voor vele een issue! Maar wat zijn de voordelen hiervan, waarom raad ik juist aan voor het wél te doen, welke verschillende voedselbeloningen kan je allemaal gebruiken en waar moet je opletten zodat het niet uit de hand loopt? Want ja, ook al ben ik echt een grote fan hiervan, ik heb het ook al genoeg zien mis gaan bij het niet goed gebruiken hiervan.
Allereerst wil ik de volgende, en overigens veel voorkomende uitspraken even uit jullie hoofd halen:
- "Mijn paard heeft overgewicht, dus ik kan geen voedselbeloning gebruiken' - "Mijn paard wordt hier happerig en opdringerig van" - "Ik wil dat mijn paard zijn oefening uitvoert voor mij en niet voor mijn eten"
- "Mijn paard begint ongevraagd oefeningen uit te voeren bij het zien van voedsel"
-" Mijn paard begint te bedelen bij het gebruiken van voedselbeloning"
Deze uitspraken komen zeer vaak voor en je hoort mij zeker niet zeggen dat deze argumenten niet kunnen kloppen. Toch heb je dit volledig zelf in de hand. De manier hoe jouw paard met voedsel omgaat is namelijk aangeleerd gedrag. Vaak heb je het zelf niet door en ook ik betrap mezelf er wel eens op dat ik een snoepje geef op momenten dat je dat eigenlijk juist niet zou moeten doen. Voor ik je ga uitleggen hoe je ongewenst gedrag kunt voorkomen som ik eerst de verschillende soorten voedselbeloningen op waarmee je het best en efficiëntst kunt werken.
1. Kleine stukjes wortel
Ik vind persoonlijk deze het fijnste om te geven. Paarden zijn er meetstal gek op, het is goedkoop en als je voldoende voorraad hebt kan je hier echt uren mee verder! Je snijd te wortels zo klein als je zelf wilt. Doe dit in blokjes, sneetjes of in reepjes voor als je weet dat jouw paard ineens happerig kan worden. Veel voorkomend iets bijvoorbeeld: je bent aan het oefenen op de buiging met je paard. Hiervoor moet je op een gegeven moment je paard naar beneden lokken en uitdagen door het voedsel onder het lichaam of bij de borst te houden. Het is heel normaal dat je paard hier in het begin even door begint te 'happen'. Je paard is enthousiast en wij zijn hem op dit moment ook aan het vragen om het voedsel te zoeken. Straf dit dus zeker niet af! Vaak gaat dit vanzelf weer weg of kunnen we het in een later stadium meteen weer afleren. Gebruik hiervoor in het begin dus reepjes of volledige wortels om ongelukken te voorkomen. Wat je ook kan doen is je paard met de volledige wortel naar beneden lokken en belonen met wat gesneden worteltjes. Zorg er wel voor dat je de gesneden wortels binnen handbereik hebt en dat je binnen de 3 seconden kunt belonen.
LET OP: Ga je voor de wortel sneetjes, snij deze dan zeker niet te dun! De wortel kan aan het gehemelte van het paard blijven plakken en dit kan je training aardig verstoren!
2. Stukjes appel
Ook van appels kunnen onze paardjes vaak geen genoeg krijgen! Heb je geen wortels in huis dan kan een appel een perfect alternatief zijn. Bij paarden met overgewicht zou ik deze dan weer niet gebruiken. 1 appel bevat ongeveer 15 gram suiker terwijl een wortel maar 3% suiker bevat (1,5 gram dus). Best een groot verschil he? Zeker als je dagelijks traint. Ikzelf gebruik de appel zelden, misschien als extra beloning achteraf als ze iets uitzonderlijks goeds hebben gedaan, maar de stukjes appel blijven nog al snel aan je handen en voedertasje plakken. Ik vind dit al snel heel 'vies' worden in combinatie met paardenspeeksel haha! Gebruik je toch de appel, snij ze dan ook zeker in blokjes en absoluut niet in sneetjes! Net zoals bij de wortel kan dit aan het gehemelte van het paard blijven plakken en verstoort het je training.
3. Brok
Geen zin en tijd om fruit te snijden? Er zijn verschillende brokken die je perfect voor je training kunt gebruiken! Ik raad wel aan om naar een geperste brok te kijken (zie foto) en dus geen muesli omdat je bij een muesli al veel sneller geneigd bent om een handje te geven terwijl je bij een brok het al heel snel kunt beperken tot één of twee brokjes. Ook voor paarden met overgewicht is dit een heel gezonde keuze, denk bijvoorbeeld aan een grasbrok zonder toegevoegde suikers. Er zijn zo veel verschillende brokken op de markt, kijk dus even welke jou het meest ligt. Het voordeel van voeren met brok is dat je lang met je voedselbeloning toekomt, het veel langer houdbaar blijft dan bijvoorbeeld fruit en je geen tijd hoeft te rekenen om voor je training nog beloningen te snijden. Krijgt jouw paardje dagelijks krachtvoer? Dan kan je ook zijn dagelijkse portie als vervanging gebruiken.
4. Snoepjes
Ik moet zeggen dat ikzelf echt helemaal geen voorstander ben om snoepjes als voedselbeloning te gebruiken. Ze zitten vaak vol met suikers, zijn duur in aankoop en de meeste paarden zijn ze snel beu gegeten of moeten er lang op kauwen. Toch zet ik hem tussen het lijstje omdat het een veel voorkomende voedselbeloning is. Kies je er toch voor om met snoepjes te werken dan heb ik namelijk nog wel wat tips voor je! Ik heb ook niet voor niets mijn eigen suikervrije-snoepjes hierdoor in de verkoop staan. Mijn eerste tip: STOP aub met die grote koeken aan je paard te voeren. Als ik bij een nieuwe lesklant kom en ik zie dat ze met dit soort snoepgoed belonen, zeg ik altijd voor de grap dat ze 10 minuten van hun lestijd aan het weggooien zijn. Geloof me, dan pakken ze al snel iets anders! Het is natuurlijk een grapje maar er zit zeker iets van waarheid in. Je paard blijft er vaak super lang op kauwen en het verstoord heel je training! Je haalt je paard al snel uit het 'moment' terwijl het net zo goed ging. Je paard zal namelijk terwijl hij aan het kauwen is veel sneller even rond zich kijken en sneller afgeleid worden. Kies dus voor kleine snoepjes (zie foto) of breek je snoepje in kleine stukjes. Het is goedkoper, je paard zal het minder snel beu raken en het verstoord je training niet, écht doen dus! Mijn tweede tip is, zoek naar suikervrije snoepjes. Tegenwoordig kan je deze bijna overal in de winkels wel vinden. Hou er rekening mee dat het over toegevoegde suikers gaat bij suikervrij-snoep. Koop je bijvoorbeeld snoepjes met appelsmaak dan bevinden zich hier nog wel de fruitsuikers in.
Zodra jij je ideale voedselbeloning gevonden hebt kunnen we aan de slag! Zoals ik al zei ben ik een enorme fan van voedselbeloning maar ik gebruik het zeker niet voor alle oefeningen. Bij de meeste grondwerk oefeningen ga je mij namelijk nooit voedselbeloning zien gebruiken. Voor jij zomaar naar het voedsel grijpt stel jezelf dan eerst even deze vraag: "Met wat voor soort oefening ben ik bezig en met welk doel?" Ben jij bijvoorbeeld met een aardig dominante oefening bezig, dan wil je dat jouw paardje de oefening uitvoert uit respect voor jou en niet omdat hij hier een snoepje voor terug krijgt. Met een vertrouwensoefening net het zelfde. Je wilt dat je paardje op jouw kan bouwen en jouw 'lage' rustige energie gaat kopiëren. De energie wordt namelijk al snel 'hoger' vanaf we met voedselbeloning gaan werken. Klinkt raar he? Maar het is wel zo. Ik leg je dit graag uit in een volgend artikel want daar gaat het hier natuurlijk nu niet om. In ieder geval, bij vrijheidsdressuur? JA JA JA!!
Als ik jou morgen opbel met de vraag of je voor mij 5 x achter elkaar een koprol wil maken, zou je dit dan doen? Misschien één keertje, maar je zal me al snel de vraag stellen waarom en wat je er dan voor terug zou krijgen. Laten we eerlijk zijn, als jij meerdere keren per week een telefoontje van mij krijgt met deze vraag en je weet dat er helemaal niets te winnen valt, dan zou jij op een gegeven moment je telefoon al snel wegleggen vanaf je mijn nummer ziet staan of erger, misschien blokkeer je me wel want je bent er helemaal klaar mee! Dit werkt bij paarden net hetzelfde. Wekelijks kom ik bij mensen die me vertellen dat vrijheidsdressuur niet voor hun is weggelegd. "Mijn paard vind het niet leuk maar ik wil zo graag dat ene kunstje aanleren". De eigenaar wilt niet met voedsel belonen "want dan wordt hij zo vervelend". Op zo'n momenten begint er al bij mij iets te borrelen. Mijn vraag is dan al snel welke methode er dan wel gebruikt wordt om het paard te belonen. "Oh gewoon, een schouderklopje". Hmmmmmmm..... Wat doe je hier mee hé? Ik heb het antwoord voor je: onmiddellijk stoppen!
Er zijn maar weinig paarden die oprecht kunnen genieten van een knuffel of een schouderklopje. Er zijn er zeker wel hoor! Masha kan ook oprecht genieten van wat gekrabbel. Maar dat zal hij niet blijven doen als hij zich net een halfuur lang piafferend voor mij heeft liggen uitsloven. Als jij heel graag met vrijheidsdressuur wilt staren maar je weigert echt op eender welke manier met voedsel te belonen (dit kan ook bij wijze van spreken een plukje gras zijn) dan is vd misschien inderdaad niet voor jullie weggelegd. Zonder je het vaak doorhebt duw jij je paardje alleen maar van je weg en staat er een gedemotiveerd paard voor je. Is dit al het geval? Geen nood. Met wat training krijgen we dat wel weer opgelost. Hoe? Ook dat leg ik je graag uit in een volgend artikel, want we zijn aan het afwijken haha! Belangrijk om te weten vooral is door voedselbeloning op een correcte manier te gebruiken, je een ontzettend gemotiveerd paard voor je zal hebben staan die enorm met je zal meedenken en zijn best voor je zal doen. In het begin mag je voor elk klein stapje een beloning geven. Hoe meer je richting je einddoel gaat, hoe meer je van je voedsel ook wegneemt. Je paard gaat namelijk zoeken naar wat hij moet doen om toch weer een stukje van die lekkere appel te kunnen krijgen. Enkel hierdoor krijg je goed uitgewerkte kunsten. De jambette is hier een heel goed voorbeeld van. Je krijgt deze maar niet uitgewerkt en je blijft altijd maar op dat zelfde punt hangen. Je paard blijft schrapen of strekt hem bijvoorbeeld niet helemaal uit. Herkenbaar? Dan heb jij waarschijnlijk te lang in dezelfde fase met je voedsel beloont.
Over het puntje 'mijn paard heeft overgewicht' zijn we nu wel uitgepraat denk ik en hoop ik dat ik jullie heb kunnen motiveren om toch met voedselbeloning te werken. Maar wat nu met happerige en opdringerige paarden?
Vaak hebben we ze dit zelf aangeleerd en hebben we dat gegraai en gebedel juist gestimuleerd. Je bent je paardje op een zonnige dag lekker aan het poetsen en hij laat daar plots een perfect uitgevoerde jambette zien. "Awhhhh zo schattig en knap van hem! Hier heb je een snoepje". Geloof me, dit is zo herkenbaar en zelfs ik maak deze fout nog wel is. Maar wat je paard eigenlijk aan het doen was was bedelen naar voedsel. Hij rook die lekkere appel in jouw jaszak en was benieuwd of hij die toch niet voor zich kon winnen. Laat zo'n situaties te lang aanslepen en dat schattige zal er snel vanaf zijn. De volgende keer probeert hij het namelijk op een andere manier. Hij begint te graaien in jouw jaszak of begint zelfs te bijten.
Hoe lossen we dit nu op? In de meeste gevallen kan je al heel veel verhelpen door voedsel weigeren te gaan oefenen met je paardje. Je vind hier een video over in het leerplatform. Je houd het voedsel voor je paard en sluit je vuist als hij het voedsel uit je handen probeert te graaien. Kijkt hij weg? Dan mag je het snoepje geven! Pas deze oefening voor en tijdens je training af en toe op een consequente manier toe en ik verzeker je dat de meeste problemen opgelost zullen zijn. Let hier bij wel op dat je het voedsel altijd ZELF naar je paardje zijn mond toebrengt.
Toch blijven er van die 'die-hards' die blijven volhouden. Je bent al weken aan het voedsel weigeren, bent een paar keer al je vinger in zijn mond verloren en er lijkt geen verandering in te komen. Ga eerst is even na of jouw paardje überhaupt respect heeft voor jou persoonlijke ruimte en of het geen dominantie probleem is. Bekijk hiervoor even de video '5 basis grondwerkoefeningen' in het leerplatform. Pas deze oefeningen tussen je vrijheidsdressuur oefeningen door toe en ook dan zal je al een groot verschil merken.
Zelfs dan nog problemen? Dan heb ik een laatste tip voor je. Doe dit aub niet zelf en haal er een ervaren persoon bij, want wat ik nu ga zeggen klinkt heel heftig, maar door het op de juiste manier toe te passen heb ik al aan enkele horror situaties kunnen verhelpen bij paarden die écht lelijk bleven bijten. Ga opzoek naar een grote, bikkelharde (niet één die kan afbrokkelen) steen en bewaar deze in je jaszak. Heb je een paard die af en toe ineens met zijn tanden bloot naar jouw jaszak graait? Laat hem hier dan maar is in bijten ;). Voor paarden die naar je handen/vingers bijten hou je de steen in je hand. Zorg er wel voor dat je hem goed vast hebt! We willen natuurlijk niet dat de steen plots in de mond beland. Je paardje zal dit niet verwachten en kan schrikken van het gevoel dat hij in zijn mond krijgt. Nogmaals, doe dit niet zomaar zelf!
Het allerlaatste waar ik het hier met jullie over wil hebben is het verschil tussen bedelen en een over-enthousiast paard hebben. Vanaf je met vrijheidsdressuur start is het heel normaal dat je paardje zijn oefening is van zichzelf uitvoert of dat hij verschillende oefeningen met elkaar kan verwarren. Wees niet te streng voor hem. Jouw paardje is gewoon super trots op het gene wat jij hem net hebt geleerd en er gaat een nieuwe wereld voor hem open. Hij kan namelijk eindelijk communiceren met je! Jij geeft een stemcommando of handgebaar en hij weet precies wat jij bedoeld. Heerlijk gevoel voor hun en in de meeste gevallen is het alleen in de beginfase zo dat ze oefeningen beginnen te verwarren. Je paardje moet nog even leren wat juist 'een commando' is en heeft misschien niet meteen van het begin door dat dat het enigste is dat we hem willen leren. Negeer het paard dus als hij ongevraagd oefeningen blijft uitvoeren maar straf het zeker niet af! Zolang jij met je paardje in de piste of weide (of waar jullie dan ook aan het oefenen zijn) aan het trainen bent is dit zeker niet meteen bedelen. Doet hij dit bijvoorbeeld tijdens het poetsen, opzadelen, rijden,... Is het wel vaak bedel gedrag of misbruik maken van de situatie. In dit geval mag je je paard een lichte correctie geven. Als vrijheidsdressuur oefeningen op de correcte, vriendelijke en speelse manier worden aangeleerd, is het zeer onwaarschijnlijk dat je paard een oefening tegen je zal gebruiken. Doe je dit niet dan kan het behoorlijk gevaarlijk worden. Hoe je dit doet zal voor een volgend artikel zijn! Voor nu hoop ik dat ik jullie voldoende geïnformeerd heb over het gebruik van voedselbeloning en jullie hiermee heb kunnen inspireren!
Kommentarer